Recepta na dobry start

Model stosunków jaki panuje pomiędzy rodzicami oraz charakter więzi łączącej rodziców z dziećmi, mają znaczący wpływ zarówno na wybór towarzysza życia przez dzieci, jak i ich późniejsze pożycie małżeńskie[1]. Jednocześnie, wpływ atmosfery domu rodzinnego ma większe znaczenie na jakość małżeństwa dzieci niż wzór małżeństwa rodziców[2]. Wyniesiony z domu przykład relacji panującej między członkami rodziny stanowi prototyp sposobu życia[3].

 Jakość więzi małżeńskiej rodziców

Podstawowy wpływ na klimat domu rodzinnego ma jakość małżeństwa rodziców. Występuje zależność pomiędzy jakością małżeństwa rodziców, a jakością przyszłego małżeństwa dzieci. Te osoby, których rodzice tworzyli udany związek częściej niż pozostałe tworzą udane małżeństwa. Od wzajemnej zgody i miłości rodziców zależy, czy dzieci będą w przyszłości umiały kochać współmałżonka i okazywać mu miłość[4]. W sytuacji, gdy między małżonkami panuje atmosfera pełna napięć lub agresji, dzieci będą ten sam wzór powielać we własnym związku[5]. Nie ulega wątpliwości, że najważniejszą rolę w kreowaniu „obrazu idealnego” towarzysza życia odgrywa wzór przekazany przez rodziców. Rodzice utrwalają w świadomości dziecka, przez własny przykład, sposoby wypełniania ról małżeńskich. Jeśli więc kontakty domowe wypełnione są właściwymi zachowaniami rodziców w ich rolach małżeńskich i rodzicielskich, istnieją większe szanse na stworzenie w przyszłości przez potomstwo dobrego, pełnego harmonii związku[6].

 Atmosfera domu rodzinnego

Atmosferę panującą w domu rodzinnym stanowi wszystko to, co kształtuje wzajemny kontakt międzyosobowy i, w efekcie, pełną życzliwości więź z najbliższymi. Klimat domu rodzinnego znacząco wpływa zarówno na osobowość dzieci, ich charakter, cele i dążenia, jak i na jakość późniejszego ich małżeństwa. Stwierdza się, że istnieje dodatnia korelacja między jakością małżeństwa, a atmosferą, jaka panowała w domu rodzinnym. Małżeństwa udane oraz nisko-konfliktowe częściej wywodzą się z domów o pozytywnym klimacie niż małżeństwa kryzysowe i rozwiedzione. Małżeństwa kryzysowe i rozwiedzione częściej pochodzą z domów, w których panował klimat konfliktowy[7]. Dziecko kształtowane jest przez atmosferę domu; uczy się zachowań i postaw od rodziców, starszego rodzeństwa i innych członków rodziny[8].

Analizując wpływ atmosfery panującej w domu rodzinnym na więź małżeńską należy zwrócić uwagę na jakość relacji panujących między dziećmi a rodzicami . Utrzymuje się, że na udane małżeństwo ma wpływ dobra relacja z rodzicami w okresie dzieciństwa[9]. Badania wskazują, iż wysoka jakość więzi między dziećmi a rodzicami, może odgrywać istotne znaczenie dla przyszłej małżeńskiej satysfakcji dzieci. Zauważono, że synowie i córki, którzy oceniają swoje relacje z matką jako bardzo dobre bądź dobre, odczuwają wyższy poziom satysfakcji małżeńskiej, niż ma to miejsce w przypadku dzieci źle oceniających relację z matką (zależność ta jest silniejsza w relacji matka – córka). Natomiast związek pomiędzy oceną relacji z ojcem, a odczuwaną satysfakcją z małżeństwa wydaje się być niedostrzegalny zarówno u synów jak i u córek[10].

Powyższy tekst stanowi fragment publikacji „Jak sobie pościelesz …”. Mikrostrukturalne determinanty jakości więzi małżeńskiej z okresu poprzedzającego związek, z monografii „Instytucja rodziny wczoraj i dziś: perspektywa interdyscyplinarna Tom II: Społeczeństwo i kultura.” Tytuł artykułu pochodzi od Redakcji.

[1] Z. Celmer, Małżeństwo, Warszawa 1989, s. 116.

[2] J. Laskowski, Trwałość wspólnoty małżeńskiej, Warszawa 1987, s. 162.

[3] T. Tóth, Małżeństwo chrześcijańskie, Warszawa 2001, s.12.

[4] J. Laskowski, Trwałość…, dz. cyt., s. 162

Brak któregokolwiek z rodziców niekorzystnie wpływa na rozwój psychiczny i emocjonalny dziecka. Inne cechy wprowadza w życie dziecka matka, a inne ojciec, dlatego oboje rodzice są niezbędni dla właściwego rozwoju osobowości dziecka. Małżeństwa konfliktowe oraz po rozwodzie (szczególnie w sytuacji, gdy dziecko było świadkiem kłótni rodziców) stanowi ogromne zagrożenie dla właściwego rozwoju dziecka, utrudnia porozumienie oraz kontakt emocjonalny z rodzicami, bądź też z jednym z rodziców. Tamże, s. 71.

[5] K. Wiśniewska-Roszkowska, Sztuka małżeńskiego szczęścia, Warszawa 1989, s.50.

[6] Z. Celmer, Małżeństwo, Warszawa 1989, s. 116.

[7] J. Laskowski, Trwałość…, dz. cyt., s. 76, 161.

[8] K. Wiśniewska-Roszkowska, Sztuka…, dz. cyt., s. 52.

[9] J. Laskowski, Trwałość…, dz. cyt., s. 176.

[10] M. Plopa, Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań, Kraków 2006, s. 78-79.