Młodość uwikłana w obraz czyli o pornografii słów kilka

W dostępie do pornografii zniesione zostały kluczowe bariery i ograniczenia charakterystyczne dla wcześniejszych form wydawniczych (czasopisma, kasety VHS). Zniesiona (lub przynajmniej ograniczona) została bariera finansowa, poprzez udostępnienie bezpłatnych treści pornograficznych on-line w formule open-access. Zniesione zostały ograniczenia w dostępie do materiałów pornograficznych, dotyczące ilości i rodzaju prezentowanych treści, częstotliwości konsumpcji, a przede wszystkim ich zasięgu geograficznego. Z danych udostępnionych przez jedną z witryn internetowych oferujących materiały o charakterze pornograficznym wynika, że tylko w 2016 roku internauci poświęcili 4,6 miliarda godzin na oglądanie materiałów pornograficznych tylko na tej jednej witrynie[1] (dla oszacowania: cały rok 2016 trwał 8760 godzin).

Upowszechnienie pornografii za sprawą Internetu znacząco zmniejszyło również możliwość weryfikacji statusu konsumentów, w tym w szczególności weryfikacji wiekowej. Coraz młodszy wiek konsumentów pornografii oraz dostęp do treści pornograficznych (w tym niecelowy) osób nieletnich jest faktem. Według raportu: Dzieci i młodzież w Internecie – korzystanie i zagrożenia z perspektywy opiekunów przygotowanego przez CBOS w 2015 r., 79% rodziców dzieci w wieku 6–12 lat oraz 74% rodziców dzieci w wieku 13–15 lat, deklarowało obawy dotyczące zagrożeń z jakimi mogą spotkać się ich dzieci w Internecie. 33% spośród respondentów deklarujących takie obawy, dostrzega problem kontaktu dzieci ze szkodliwymi treściami, w tym z pornografią i treściami erotycznymi[2]. Przytoczone wyniki badań CBOS korespondują z innymi badaniami przeprowadzonymi na grupie blisko 5400 gimnazjalistów, spośród których 61% chłopców i 42% dziewcząt deklarowało, iż swój pierwszy kontakt z pornografią miało w wieku 11 lat lub wcześniej.[3]

Według innych badań przeprowadzonych na grupie 5533 uczniów II klas szkół ponadgimnazjalnych, 77,5% przebadanej młodzieży deklarowało kontakt z różnymi formami materiałów pornograficznych (90,6% chłopców oraz 64,4% dziewcząt), przy czym 14,3% respondentów deklarowało styczność z pornografią przedstawiającą seks z przemocą, 17,4% respondentów deklarowało styczność z pornografią przedstawiającą seks ludzi ze zwierzętami, a 5,6% respondentów deklarowało styczność z pornografią przedstawiającą kontakty seksualne między osobą dorosłą a dzieckiem.[4]

Analizując konsekwencje powszechnego dostępu do pornografii on-line, należy wskazać na problem ugruntowania mechanizmów zaistnienia i rozwoju zachowań kompulsywnych i nałogowych. W piśmiennictwie naukowym podkreśla się, iż ryzyko uzależnienia od różnych form seksu internetowego, w tym przede wszystkim pornografii, jest wysokie w okresie wczesnej dorosłości.[5] Badania przeprowadzone wśród polskich studentów wykazały, że około 7,5% z nich korzysta z seksu internetowego w sposób predysponujący do zaistnienia uzależnienia.[6] Podobne tendencje zaobserwować można w innych europejskich społeczeństwach. Na przykład badania dotyczące seksu internetowego przeprowadzone w Szwecji wśród 1913 młodych szwedzkich kobiet i mężczyzn rekrutowanych przez Internet, wskazały również na poważne problemy związane z kontrolą, obniżonym nastrojem, poczuciem „uzależnienia” i potrzebą leczenia.[7]

 Katarzyna Stępkowska

[1] Pornhub, Pornhub’s 2016 Year in Review, 2016.

[2] CBOS, (2015). Dzieci i młodzież w Internecie – korzystanie i zagrożenia z perspektywy opiekunów. Warszawa.

[3] Raport z badań przeprowadzonych przez Instytut Profilaktyki Zintegrowanej w ramach projektu „Zachowania ryzykowne i problemy młodzieży a polityka lokalna jednostki samorządu terytorialnego w zakresie profilaktyki”. Badania przeprowadzone na grupie N=5394, II i III klasa gimnazjów publicznych z województw: kujawsko-pomorskie, lubelskie, małopolskie, mazowieckie, podlaskie, pomorskie i świętokrzyskie, 2014.

[4] Izdebski, Z. (2012). Seksualność Polaków na początku XXI wieku. Studium badawcze. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

[5] Owens, E., W., Behun, R., J., Manning, J., C. (2012). The Impact of Internet Pornography on Adolescents: A Review of the Research. Sexual Addiction & Compulsivity. 1532-5318 online. DOI: 10.1080/10720162.2012.660431. 19:99–122.

[6] Ulfik-Jaworska, I., Wiechetek, M. Zagrożenie uzależnieniem od seksu internetowego – wybrane uwarunkowania psychospołeczne. Raport z realizacji projektu badawczego, Lublin, 2016, www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=6362336.

[7] Ross, M., W., Månsson, S. A., Daneback, K.. (2012). Prevalence, severity, and correlates of problematic sexual Internet use in Swedish men and women, “Archives of Sexual Behavior”, Vol. 41(2), DOI: https://doi.org/10.1007/s10508-011-9762-0.