Najpilniejsze zadania państwa w zakresie ochrony dzieci i młodzieży w świetle Narodowego Programu Trzeźwości (2)

9) inżynieria społeczna czy non violence?

• przestroga dla społeczeństwa post-komunistycznego: działania mające prowadzić do przemiany duchowej, nie mogą być traktowane jako strategia inżynierii społecznej pomijającej fundamentalną podmiotowość osoby i podmiotowość lokalnych społeczności, która winna prowadzić do praktykowania świadomej abstynencji przez znaczącą część społeczeństwa NPT 1.2.3-4

PRZEZ DOBROWOLNĄ ABSTYNENCJĘ WIELU DO TRZEŹWOŚCI WSZYSTKICH

• konieczność edukacji elit:

- autorytetów i liderów kształtujących styl życia w społeczeństwie, oddziałujących na młodzież szukającą u dorosłych wzorców wychowawczych;

• duchowieństwo, nauczyciele, parlamentarzyści, władze rządowe, samorządowe, pracownicy kultury i mediów (NPT 1.2.5).

10) długofalowy program kształtowania wzorców

• na sytuację dzieci i młodzieży mają wpływ wzorce [które] bywają przekazywane w obyczajowości rodzinnej i towarzyskiej (NPT 2.4):

- dostępność napojów alkoholowych, w tym dla nieletnich - geograficzna, ekonomiczna, kulturowa;

- zbyt mały wpływ licznych abstynentów i praktykujących umiar na obyczaje i regulacje prawne w sprawach alkoholu. Jest to „milcząca większość” społeczeństwa polskiego (NPT 2.1; 5.1).

11) perspektywa jednego pokolenia – program na 25 lat

• realistyczne i uzasadnione historią różnych krajów przekonanie, że utrwalenie zmiany postaw wymaga realizacji Narodowego Programu Trzeźwości w okresie obejmującym jedno pokolenie - 25 lat! (NPT 4).
• program wymienia wśród swych celów:

UZYSKANIE REALNEJ ABSTYNENCJI DZIECI I MŁODZIEŻY DO 21 ROKU ŻYCIA, OSIĄGNIĘTEJ PRZY AKTYWNYM UDZIALE ODPOWIEDNICH GRUP DOROSŁYCH

- rodzice, duszpasterze, nauczyciele, urzędnicy (NPT 4.2).

• dla dzieci i młodzieży abstynencja musi być atrakcyjna (łac. attraho – przyciągam) w budowaniu wzorców życia, świętowania i zabawy (NPT 4.5).

12) wspierać świadectwo – fundament procesu wychowawczego

• nie dokona się to tylko poprzez samo przekazywanie wiedzy o zagrożeniach alkoholowych i motywowaniu do życia w trzeźwości,
• ale przez pomaganie dzieciom, młodzieży i dorosłym w przyjmowaniu i komunikowaniu dojrzałej miłości to ostateczny fundament trzeźwości;
• jest to szczególne zadanie Kościoła, w którym żadna inna instytucja nie jest go w stanie zastąpić;
• więzi międzyludzkie i aktywne życie religijne należą do najważniejszych znanych nauce i potwierdzonych w praktyce czynników chroniących w dziedzinie problemów alkoholowych (NPT 4.6; 9.2);
• realna pomoc terapeutyczna osobom dotkniętym problemami alkoholowymi – w szczególności rodzinom osób współuzależnionych – dzieciom, czy dorosłym z dotkniętych syndromem DDD/DDA (NPT 4.3).

13) przezwyciężyć dezinformację!

NAPOJE ALKOHOLOWE NIE SĄ KONIECZNE DO ŻYCIA

• osiągniecie celu wymaga:

- ograniczenia destrukcyjnego marketingu

- ograniczenia dezinformacji dotyczącej alkoholu, zwłaszcza w mediach: reklama, promocja, rozpowszechnianie mitów (NPT 4.3).

14) Państwo, rodzina, Kościół, samorząd - w trosce o dzieci i młodzież

• głębokie, konsekwentne zaangażowanie się w program wychowania do trzeźwości zgodnie ze swoimi kompetencjami;
• tylko wzajemne wspieranie się tych instytucji w realizacji nadrzędnego celu, jakim jest trzeźwość narodu, może doprowadzić do realizacji tego celu;
• praca organiczna wyrażająca się w działaniu przekraczającym partykularne interesy grup społecznych i ich celów ekonomicznych; nie tylko postulaty etyczne, ale wskazania m. in. dla instytucji państwa, wynikające z nowoczesnej wiedzy naukowej na temat rozwiązywania problemów alkoholowych (Narodowy Kongres Trzeźwości; NPT 11).

15) pierwszeństwo człowieka przed pieniądzem!

• państwo zbyt często sprzyjało partykularnym celom biznesu alkoholowego, a nie osiąganiu trzeźwości w społeczeństwie polskim;
• widoczne to było między innymi w rozluźnieniu rygorów co do liczby zezwoleń na sprzedaż alkoholu i w dopuszczeniu reklamy;
• w dużym stopniu Państwo zrezygnowało z funkcji regulatora rynku alkoholowego;
• napoje alkoholowe są zbyt często traktowane jako zwykły towar podlegający prawom wolnorynkowym. (NPT 11.2).

16) TRZEBA SIĘ BARDZIEJ TROSZCZYĆ O PRZYSZŁOŚĆ DZIECI I MŁODZIEŻY NIŻ O BIZNES ALKOHOLOWY

• wolność gospodarcza ma służyć dobru człowieka; nie jest oderwaną wartością samą w sobie;
• musi być regulowana w szczególnie newralgicznych aspektach życia społecznego, wspierając grupy, które wymagają szczególnej ochrony;
• postulowane przez Konstytucję objecie ochroną pewnych grup społecznych (dzieci, młodzież, rodzina, niepełnosprawni) musi przekładać się na regulacje prawne na poziomie centralnym, które są niezbędne dla wspierania kształtowania trzeźwego społeczeństwa;
• odwoływanie się do absolutnej wolności prowadzi do degradacji dotykającej szczególnie młode pokolenie;
• czy państwo ma troszczyć się bardziej o przyszłość dzieci i młodzieży czy o biznes alkoholowy, z natury swej nastawiony na zysk i poszukiwanie nowego pokolenia konsumentów?

17) postulaty samoograniczenia się ze względu na dobro młodych

• należy rozważyć, jakie funkcje monopolu państwowego i systemu kontroli należy przywrócić, jakie wzmocnić lub powołać;
• dotyczy to zwłaszcza koniecznej redukcji (limitowania) liczby zezwoleń na sprzedaż alkoholu. Sieć dystrybucji powinna być stopniowo ograniczana, aż do osiągnięcia przynajmniej ¼ obecnej ilości punktów sprzedaży, co byłoby zgodne z zaleceniami ekspertów WHO;
• państwo powinno komplementarnie i bardziej zdecydowanie korzystać z narzędzia, jakim jest regulacja rynku alkoholowego za pomocą cen i polityki fiskalnej (NPT 11.2).